Jeszcze kilka lat temu logistyka (a w tym między innymi transport wewnętrzny) była w naszym kraju niedocenianym i pomijanym aspektem. Obecnie już wiemy, że transport bliski odgrywa znaczącą rolę, istotną dla prawidłowego i rentownego funkcjonowania całego zakładu, a jego właściwe działanie może mieć ogromny wpływ zarówno na proces produkcji, jak i sprzedaży produktów.
Czym jest transport wewnętrzny?
Transport wewnętrzny wiąże się bezpośrednio z logistyką produkcji. Ze względu na swój charakter zwany jest on także transportem wewnątrzzakładowym, co oznacza, że odbywa się on tylko i wyłącznie w granicach jednego zakładu pracy. Pomimo tego znacznego ograniczenia w ramach transportu wewnętrznego możemy wyszczególnić:
- transport składowo-magazynowy;
- transport produkcyjny (międzywydziałowy oraz wewnątrzwydziałowy).
Tylko w przypadku procesu produkcyjnego rozgrywającego się na terenie dwóch sąsiadujących przedsiębiorstw mianem transportu wewnętrznego możemy określić również przewóz ładunków pomiędzy tymi dwoma zakładami.
Jakie czynniki mają wpływ na transport wewnętrzny?
Pomysły na to, jak prawidłowo zadbać o transport wewnętrzny w firmie, powinna poprzedzić krótka analiza czynników, jakie w największej mierze mają wpływ na jego sprawne funkcjonowanie. Są to m.in:
- infrastruktura: rozumiana jako stan nawierzchni oraz ogólna wielkość przejazdu, wynikająca z rozmieszczenia obiektów w zakładzie oraz wokół niego;
- ilość oraz stan techniczny dostępnych maszyn i pojazdów: a także ich stopień dopasowania do charakteru wykonywanej pracy (np. dobrą praktyką jest korzystanie ze sprzętów zgodnie z ich przeznaczeniem: spalinowe wózki widłowe, ze względu na emisję spalin, powinny być wykorzystywane wyłącznie na zewnątrz; natomiast w halach magazynowych idealnie sprawdzą się magazynowe wózki widłowe);
- charakter transportowanych ładunków: czy są one łatwe w transporcie, czy wymagają szczególnej ostrożności i zabezpieczenia, czy ich gabaryty pozwalają na transport;
- liczbę pracowników oraz to, czy transport wewnętrzny należy do ich jedynych zadań, czy posiadają oni wiedzę praktyczną, a także ukończone szkolenia uprawniające ich do pracy na konkretnym stanowisku (np. szkolenia na wózki widłowe).
Tylko dzięki odpowiednio poczynionym inwestycjom - zarówno na poziomie wyposażenia zakładu pracy w odpowiednią ilość niezbędnego sprawnego sprzętu, jak i przez zatrudnienie właściwej liczby osób, które będą w stanie wykonywać rzetelnie i solidnie powierzoną im pracę, można prawidłowo zadbać o efektywne funkcjonowanie transportu wewnętrznego.
Sprawny transport wewnętrzny - dobre praktyki
Dobry stan infrastruktury jest bardzo istotny z punktu widzenia transportu wewnętrznego. Drogi zewnętrzne oraz wszelkie korytarze powinny być przede wszystkim drogami utwardzonymi, posiadającymi wyraźne oznaczenia (zarówno pionowe, jak i poziome) oraz dobrą widoczność. Nachylenie dróg nie powinno być większe niż 5% w stosunku do podłoża, a podjazdów na rampy maksymalnie 8%.
Optymalnym rozwiązaniem jest w transporcie wewnętrznym przyzakładowym jest zastosowanie transportu dwukierunkowego, jednak wiąże się to z koniecznością wygospodarowania:
- w przypadku silnikowych środków transportu - odcinka o szerokości odpowiadającej dwóm szerokościom pojazdu wraz z ładunkiem powiększonej o 90cm;
- w przypadku trasy, gdzie łączy się ruch pojazdów silnikowych i ruch pieszych - odcinka o szerokości równej dwóm szerokościom użytkowanych pojazdów (wraz z ładunkiem) powiększonej o 200cm.
Na terenie magazynów oraz na zakrętach, szerokość trasy powinna być wytyczona tak, aby w przypadkach krańcowych, luz manipulacyjny pomiędzy obrysem pojazdu (ładunku) a skrajnią drogi wynosił nie mniej niż 15 cm.
W transporcie wewnętrznym bardzo istotne jest właściwe, ekonomiczne zagospodarowanie powierzchni. Odpowiedni układ regałów magazynowych umożliwia łatwy dostęp oraz ich bezpieczne składowanie. Wśród regałów wyróżniamy m.in:
- regały grawitacyjne - na których palety przesuwa się wgłąb;
- regały paletowe gniazdowe - najpopularniejszy typ regałów, które umożliwiają swobodny dostęp do każdej palety;
- regały półkowe - sprawdzające się na niewielkiej powierzchni magazynowej;
- regały przesuwne - wyposażone we własne układy jezdne;
- regały windowe - czyli popularne regały wysokiego składowania.
Właściwy wybór regałów magazynowych powinien opierać się przede wszystkim na doborze regałów, które będą pasowały do charakteru i rodzaju składowanych towarów, tak aby umożliwić ich ekonomiczne i bezpieczne przechowywanie.
Jednocześnie bardzo ważne jest prawidłowe dbanie o sprzęt i maszyny, wykorzystywane na terenie zakładu, a szczególnie:
- prawidłowe i zgodne z instrukcją wykorzystywanie, wyłącznie do celów, do których są przeznaczone;
- regularne przeprowadzanie wszelkich wymaganych kontroli oraz konserwacji, a także bezzwłoczne usuwanie usterek wyłącznie przez wykwalifikowane osoby o odpowiedniej specjalizacji;
- prowadzenie dokumentacji stanu technicznego wszystkich pojazdów;
- dostosowanie środków transportu wewnętrznego do aktualnych wymagań i zapotrzebowań zakładu pracy.
Warto pamiętać, iż ograniczone możliwości finansowe nie są wcale argumentem przemawiającym przeciwko rozpoczęciu wdrażania procesu usprawnienia transportu wewnętrznego, a wszystkie maszyny i urządzenia na terenie zakładu pracy powinny odpowiadać zapotrzebowaniu i wspomagać codzienną pracę. Obecnie na rynku istnieje wiele możliwości, dających szansę rozwoju także mniejszym firmom lub przedsiębiorstwom o stosunkowo niewielkim kapitale, tak jak np. zakup używanych wózków widłowych, których niskie ceny pozwalają na skompletowanie całej niezbędnej floty pojazdów przy stosunkowo niewielkim nakładzie finansowym.
Kolejnym istotnym elementem jest zadbanie o wystarczającą liczbę pracowników, zarówno tych związanych bezpośrednio, jak i nie mających związku z transportem wewnętrznym. Niejednokrotnie inwestycja w dodatkową parę rąk do pracy może usprawnić proces produkcyjny na tyle, że koszty wynagrodzenia dla kolejnego pracownika zwracają się ze znacznym naddatkiem.
Bardzo ważne jest także właściwe przeszkolenie wszystkich pracowników zakładu oraz dbanie o ich systematyczny rozwój poprzez kursy i szkolenia. Ponadto przeszkoleni pracownicy, wyposażeni w odpowiednie narzędzia, z większą świadomością dbają o przestrzeganie zasad BHP, co pozwala uniknąć wielu groźnych sytuacji wynikających z lekkomyślności, niewiedzy czy po prostu braku dbałości.
Co możesz zyskać prawidłowo dbając o transport wewnętrzny?
Odpowiednie przystosowanie transportu wewnętrznego niesie za sobą same korzyści. Wśród głównych można wymienić np.:
- oszczędność czasu - gdy transport wewnątrzzakładowy przebiega sprawnie, nie trzeba martwić o opóźnienia związane z brakiem towarów czy składowych elementów wymaganych w produkcji;
- oszczędność pieniędzy - dobrze prosperujące przedsiębiorstwo, które dzięki racjonalnemu transportowi wewnętrznemu minimalizuje straty, zyskuje na rentowności;
- zadowolenie pracowników - właściwy dobór maszyn i urządzeń ułatwia pracę wszystkich pracowników magazynu;
- możliwość zdobywania i realizacji większej liczby zamówień - gdy firma działa sprawniej, ma możliwość pozyskiwania większej liczby nowych klientów, a co za tym idzie - rozwoju.
Warto pamiętać, iż inwestycje związane z transportem wewnętrznym są inwestycjami długofalowymi, a ich efekty (w postaci zwrotu kosztów) są widoczne dopiero po dłuższym czasie. Jednak różnice, polegające na sprawniejszej i bardziej efektywnej pracy będzie można odczuć właściwie zaraz po wprowadzeniu zmian.