W poprzednim artykule: "Magazynowanie towarów - jak powinien wyglądać proces magazynowania?" omawialiśmy podział magazynów, ich funkcje oraz przebieg procesu magazynowania. Jak wiadomo, wielkopowierzchniowe magazyny nie mogą obejść się bez miejsc przeznaczonych do składowania ładunków. W większości przypadków takie miejsca stanowią systemy regałowe.
Z dzisiejszego tekstu dowiecie się:
- które przepisy definiują wytyczne wobec regałów;
- jakie są najbardziej popularne typy regałów magazynowych;
- co je charakteryzuje i wyróżnia na tle innych konstrukcji;
- jak powinny być obsługiwane regały.
Regały magazynowe w świetle prawa
Pomimo iż wydawać by się mogło, iż regały stanowią proste konstrukcje, to jednak ich sposób użytkowania oraz wymogi, co do ich stanu technicznego oraz montażu objęte zostały przepisami prawa. Gdzie można znaleźć zapisy dotyczące regałów:
- w Rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 26. września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy - w części dotyczącej oceny ryzyka w miejscu pracy, nadzorowaniu stanu technicznego urządzeń i sprzętów oraz stabilnego zabezpieczenia regałów.
- w artykule 207 Kodeksu Pracy - gdy mowa o zapewnieniu bezpiecznych oraz higienicznych warunków pracy.
- w artykule 215 Kodeksu Pracy - który mówi o dostosowaniu maszyn oraz urządzeń technicznych do zasad BHP oraz zabezpieczeniu ich przed szkodliwymi i niebezpiecznymi dla pracowników czynnikami.
Ponadto, regały powinny spełniać wymagania określone normami:
- PN-M-78320:1978 Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Nazwy, określenia, podział i symbole;
- PN-M-78321:1988 Regały magazynowe wolnostojące. Wymagania i badania;
- PN-M-78322:1989 Urządzenia do składowania. Regały magazynowe. Parametry podstawowe.
Zalecenia mówią, aby każdy regał w magazynie:
- był solidnie przymocowany do podłoża (a jeśli zachodzi taka potrzeba - również do ścian oraz sufitu);
- posiadał w widocznym miejscu tablicę z informacjami o: nazwie i znaku wytwórcy, nazwie i oznaczeniu regału; numer fabryczny i rok produkcji; informację o udźwigu maksymalnym oraz dopuszczalnym udźwigu dla każdej pojedynczej półki.
Z kolei nie jest wymagane, aby regały (poza mechanicznymi) posiadały deklarację zgodności.
Popularne typy regałów magazynowych
Regały magazynowe dzieli się na dwa główne typy:
- statyczne
- oraz dynamiczne.
To czym się różnią i co je charakteryzuje oraz jakie rodzaje statycznych i dynamicznych regałów można wyróżnić, omówimy poniżej.
W przeważającej większości konstrukcje stosowane w magazynach to regały metalowe lub stalowe, które charakteryzuje duża wytrzymałość. Dla porównania - półki z płyty wiórowej mają nośność kilkudziesięciu kilogramów, natomiast wzmocniony regał metalowy - nawet pół tony (!).
Poza profilami stalowymi, do budowy regałów używa się także profili aluminiowych, które mają nieco mniejszą wytrzymałość, ale są łatwe w utrzymaniu.
Regały do magazynów - statyczne
Regały statyczne, czyli stałe to najbardziej popularne typy konstrukcji, które stosowane są w magazynach. Ich nazwa wywodzi się od tego, iż są one nieruchomo i stabilnie przymocowane do podłoża (i ścian), bez możliwości zmiany ich położenia.
Do regałów statycznych zalicza się:
1.Regały paletowe - inaczej bezpółkowe, zbudowane z nośników poprzecznych, w konstrukcji ramowej; służące do składowania palet. Charakteryzujące się niskimi kosztami instalacji oraz utrzymania.
2.Regały półkowe - tak jak regały paletowe zbudowane w konstrukcji ramowej, wykorzystywane do składowania mniejszych ładunków. Obsługiwane zazwyczaj ręcznie lub z wykorzystaniem wózków paletowych.
3.Regały wspornikowe - zbudowane z pojedynczych słupów i przymocowanych do nich poziomych wsporników. Stosuje się je podczas składowania pionowego profili, prętów, desek, rur oraz innych długich elementów zarówno w magazynach, jak i na otwartej przestrzeni.
Regały magazynowe - dynamiczne
Tym, co odróżnia regały dynamiczne od statycznych jest możliwość błyskawicznej zmiany miejsca ich położenia przez przesunięcie lub przejazd. Regały dynamiczne umożliwiają także lepsze zagospodarowanie powierzchni magazynowej i bardziej efektowne, maksymalne wykorzystanie wolnej przestrzeni. Jednak - ich montaż jest znacznie droższy niż zakup statycznych regałów.
Wśród regałów dynamicznych wyróżnia się:
1.Regały przepływowe - wyposażone w kanały składowania o niewielkim nachyleniu, co umożliwia przesuwanie się towarów po rolkach (palet lub pojemników). Wykorzystywane w przypadku składowania towarów o krótkiej przydatności do spożycia lub terminie ważności (w branży spożywczej, farmaceutycznej itp).
2.Regały wjezdne - ograniczają ilość dróg magazynowych oraz sprzętu do obsługi przez optymalne zagospodarowanie powierzchni.
3.Regały przesuwne - inaczej nazywane mobilnymi. Zamontowane na ruchomych podstawach, poruszających się wzdłuż szyn wbudowanych w podłogę magazynu. Zapewniają łatwy, bezpośredni dostęp do przechowywanych towarów. Wykorzystuje się je do składowania towarów o niskiej oraz średniej rotacji.
W niektórych magazynach występują także konstrukcje łączące ze sobą regały stałe oraz dynamiczne - mowa wtedy o specjalnych, przygotowywanych na zamówienie regałach specjalizowanych. Cechuje je dopasowanie do potrzeb i wielkości magazynu a także duży profesjonalizm.
Jak powinna przebiegać prawidłowa obsługa regału magazynowego?
Podczas obsługi regałów magazynowych bardzo ważne jest zachowanie wszystkich zasad Bezpieczeństwa i Higieny Pracy oraz wewnętrznych zasad magazynowych.
Udźwig regałów, jak i wszystkich pojazdów obsługujących powinien być dostosowany do ciężaru składowanych ładunków. Z kolei maksymalna wysokość unoszenia dla pojazdów magazynowych powinna być o około 20 cm większa niż najwyższy regał, na którym rozmieszczane są ładunki. Wszystko to w celu sprawnej i co ważne - bezpiecznej, obsługi.
Z jakich urządzeń korzysta się najczęściej podczas obsługi ładunków?
- dla regałów niskiego składowania i półkowych - mogą to być wózki paletowe elektryczne;
- w przypadku regałów średniego składowania najlepiej sprawdzają się wózki widłowe elektryczne lub wózki spalinowe;
- natomiast do obsługi najwyższych konstrukcji wykorzystuje się wózki widłowe wysokiego składowania.
Bez względu na rodzaj urządzenia, wykorzystywanego do obsługi regału, należy pamiętać, iż jego operator powinien legitymować się stosownymi uprawnieniami UDT na wózki widłowe. A sam pojazd powinien być zarejestrowany w Urzędzie Dozoru Technicznego.
Regały magazynowe - podsumowanie
W powyższym artykule zaprezentowano najbardziej popularne typy regałów magazynowych wraz z ich krótką charakterystyką oraz przykładami zastosować. Konstrukcje tego typu są niezbędne w magazynach zajmujących się składowaniem oraz przeładunkiem zamówień. Ułatwiają przechowywanie towarów w zorganizowany sposób oraz ich prawidłową rotację.