Logistyka zaopatrzenia to złożony proces wymagający dobrej organizacji, wykorzystania odpowiednich maszyn i prawidłowego rozplanowania zadań. W poniższym artykule przyjrzymy się bliżej nie tylko definicji logistyki zaopatrzenia, ale także odpowiemy na pytania: jakie są jej zadania i funkcje oraz w jaki sposób powinna odbywać się organizacja logistyki zaopatrzenia.
Definicja logistyki zaopatrzenia
Zacznijmy od tego czym w ogóle jest logistyka zaopatrzenia. Definicja, jaką można znaleźć w Internecie mówi, że "Logistyka zaopatrzenia to system logistyczny związany z rynkiem (...). Przedmiotem logistyki zaopatrzenia są towary (...), które należy udostępnić (przygotować) przedsiębiorstwu, zgodnie z jego zamówieniem lub zapotrzebowaniem".
W zakresie logistyki zaopatrzenia mieszczą się jej różnorodne zadania, które należy wdrożyć w sposób zorganizowany, bezpieczny oraz sprawny. Celem logistyki zaopatrzenia jest zapewnienie w przedsiębiorstwie ciągłości operacyjnej poprzez prawidłowe zaspokojenie potrzeb materiałowych. A odbywa się to poprzez wykonanie konkretnych zadań.
Jakie są zadania logistyki zaopatrzenia?
Wszystkie zadania logistyki zaopatrzenia mają na celu zoptymalizowanie: czasu, kosztów oraz jakości wykonywanych procesów. Wśród wielu zadań logistyki zaopatrzenia wymienia się m.in.:
- wybór dostawców oraz negocjowanie warunków,
- planowanie zamówień,
- odbiór oraz kontrolę towarów w zamówieniach.
- magazynowanie surowców,
- transport wewnętrzny,
- współpracę z działami firmy, do których ma trafiać zaopatrzenie.
W logistyce zaopatrzenia liczy się nie tylko poprawne wykonanie kolejnych zadań. Istotna jest sprawna współpraca między innymi jednostkami organizacyjnymi, zapewnienie bezpieczeństwa dostaw w połączeniu z minimalnymi kosztami magazynowania. A usprawnić proces logistyczny może nic innego, jak dobra organizacja oraz zapewnienie odpowiednich warunków.
Czynniki wpływające na logistykę zaopatrzenia
Oczywiście na logistykę zaopatrzenia wpływ mnóstwo różnorodnych czynników, które koniecznie należy brać pod uwagę. Nie sposób jednoznacznie określić, który z czynników ma (czy może mieć) największy wpływ na sukces czy niepowodzenie systemu logistycznego, ponieważ tego typu kwestie są indywidualne dla każdego z biznesów. Wymieniając jednak istotne czynniki w kolejności losowej, można wskazywać na takie jak:
- rodzaj składowanego asortymentu (ich wymagania co do transportowania, przechowywania, wielkość samych półproduktów oraz towarów itd.),
- przepływ dostaw (czyli ich częstotliwość względem zapotrzebowania i terminowości),
- wybrana metoda organizacji i zarządzania zaopatrzeniem.
Jednak prawda jest taka, że wpływ na logistykę zaopatrzenia wpływ mają dwojakie czynniki:
1. wewnętrzne - czyli organizacja konkretnej firmy, działania pracowników, terminowość zamówień, dbanie o dobry stan techniczny maszyn i wyposażenia;
2. zewnętrzne - czyli te, na które przedsiębiorca nie ma wpływu - jak opóźnienia u dostawców, problemy z dostępnością materiałów, czy nawet brak dostępnych części zamiennych do wykorzystywanych maszyn.
Organizacja logistyki zaopatrzenia
Prawidłowe zarządzanie logistyczne jest bardzo istotne dla przedsiębiorstwa z uwagi na konieczność odpowiedniej synchronizacji wszystkich etapów działań. W przypadku błędów, bądź też pominięcia któregoś z zadań w łańcuchu dostaw może okazać się, że przedsiębiorstwo nie posiada odpowiedniej ilości niezbędnych materiałów lub posiada ich nadmiar, co wpływa na wzrost kosztów magazynowania.
Jak zatem powinna przebiegać organizacja logistyki zaopatrzenia? Niezwykle istotne jest, aby dostawa zsynchronizowana była z logistyką produkcji lub zużyciem, a możliwe opóźnienia na każdym z etapów zniwelowane i ograniczone do minimum. Sterowanie dostawami powinno odbywać się w sposób płynny i przy uwzględnieniu ceny zaopatrzenia, która jest akceptowalna i atrakcyjna.
Aby uniknąć problemów związanych z przepływem materiałów należy zadbać również o wybór odpowiedniej metody składowania, przejrzyste i bezpieczne rozplanowanie przestrzeni a do transportu wykorzystywać odpowiednio dopasowane urządzenia unoszące (do transportu poziomego mogą to być wózki magazynowe, do transportu pionowego - wózki wysokiego składowania, na zewnątrz - wózki widłowe spalinowe lub wózki terenowe).
Metody organizacji
W celu jak najbardziej efektywnego zarządzania procesem logistyki zaopatrzenia w przedsiębiorstwie należy wybrać jeden ze sposobów organizacji. Do najbardziej popularnych należą:
- synchronizacja zakupów z produkcją
- gromadzenie zapasów zaopatrzenia
- redukcja zapasów do minimum (system "just in time").
Synchronizacja zakupów z produkcją uznawana jest za najbardziej optymalną metodę organizacji, ponieważ ogranicza składowanie nadmiaru zapasów. Wymaga jednak, by każdorazowo wykonywanie zamówień i zaopatrzenie było ściśle dopasowane do zapotrzebowania. Ewentualny problem mogą stanowić w tym przypadku opóźnienia u dostawcy, zamówienie zbyt małej liczby surowców itp.
Aby temu zapobiec przedsiębiorcy decydują się gromadzić i składować na zapas materiały niezbędne do produkcji w przedsiębiorstwie. Eliminuje to ryzyko braków w zaopatrzeniu, jednak wiąże się z większymi kosztami magazynowania.
Ostatnia metoda określana jako "just in time" to najbardziej ryzykowna ze wszystkich metod organizacji logistyki zaopatrzenia. W tym przypadku magazynowanie nie jest przewidziane, a zamówienia surowców składane są w momencie, gdy jest na nie zapotrzebowanie. Ze wszystkich metod ta jest najbardziej kontrowersyjna i może przynieść skrajnie różne efekty. Z jednej strony bowiem całkowicie eliminuje konieczność magazynowania surowców, co wpływa na znaczne oszczędności; z drugiej znacznie ogranicza możliwość negocjowania cen, czy wyszukiwania najlepszych ofert w sytuacji, gdy logistyka potrzebuje zamówić materiały od razu. W skrajnych przypadkach ta metoda może generować znaczne opóźnienia w produkcji, przez braki zaopatrzenia.
Zainwestuj w logistykę zaopatrzenia – kluczowy element łańcucha dostaw
W jaki sposób można sprawić, by logistyka zaopatrzenia funkcjonowała lepiej i sprawniej? Poza wyborem odpowiedniej metody organizacji, ważne jest również zadbanie o podstawowe, techniczne elementy, takie jak:
- bezpieczna przestrzeń do poruszania się, pracy i magazynowania ładunków - prawidłowa szerokość przejazdów, równe podłoże, wytrzymała nawierzchnia;
- wytrzymałe regały o udźwigu półek odpowiadającemu wadze składowanych towarów lub też odpowiednio przystosowane innego rodzaju miejsca przechowywania dostaw - np. chłodnie;
- prawidłowe oznaczenia stref;
- dobre oświetlenie oraz zapewnienie odpowiedniej widoczności w miejscach, gdzie poruszają się maszyny z napędem mechanicznym bądź też trwa produkcja;
- optymalnie dobrany system magazynowania współgrający z rodzajem składowanych towarów oraz dostępnym miejscem;
- wydajne wózki widłowe magazynowe mogące obsłużyć dostawy towarów, przyjmować i wydawać zamówienia.
Podsumowanie
Logistyka zaopatrzenia to obszerny i bardzo wymagający temat. Funkcje logistyki zaopatrzenia sprawiają, że przedsiębiorstwa są dobrze zaopatrzone, a składowanie, dowóz, czy wydawanie towarów gotowych przebiegają w sprawny oraz zorganizowany sposób.
W procesie produkcyjnym prawidłowa logistyka zaopatrzenia może odgrywać nie tyle dużą, co nawet decydującą rolę. W procesie wytwarzania niezbędne są bowiem odpowiednie surowce, które muszą z najwyższą starannością zostać dostarczone na czas w odpowiedniej ilości. Dlatego istotne jest również właściwe składowanie tychże materiałów, a na późniejszym etapie również wyrobów gotowych - za co także odpowiada logistyka magazynowa.