Od operatorów wózków widłowych wymaga się nie tylko umiejętności transportowania i unoszenia palet, ale również szybkiej oceny sytuacji, odpowiedzialności oraz znajomości zasad obsługi pojazdów. W poniższym artykule zaprezentujemy Wam podstawowe zasady dotyczące obsługi wózków widłowych, które powinien znać zarówno każdy właściciel, jak i pracujące na wózkach jezdniowych osoby.
Podstawowe zasady obsługi wózka widłowego
W przypadku podstaw obsługi wózków widłowych nie liczy się to o jakim urządzeniu z mechanicznym napędem podnoszenia mowa. Bez względu na to czy jest to wózek widłowy spalinowy, wózek elektryczny, wysokiego składowania czy terenowy - postępowanie powinno być takie samo.
Do obsługi wózków widłowych powinni przystępować tylko przeszkoleni operatorzy. Przed przystąpieniem do obsługi urządzenia należy zapoznać się z jego instrukcją oraz z najważniejszymi informacjami, takimi jak np. wykres udźwigu pojazdu. A także upewnić się co do prawidłowego stanu technicznego wózka, który ma zostać poddany eksploatacji. Chodzi tu przede wszystkim o oględziny, czy wózek widłowy nie posiada żadnych uszkodzeń mechanicznych.
Podstawowe zasady obsługi wózka widłowego można podzielić na te dotyczące jazdy oraz te odnoszące się do unoszenia ładunków.
Jazda wózkiem widłowym
Odnośnie poruszania się przy użyciu wózka widłowego mogliście już przeczytać w wielu naszych publikacjach, np.:
- "Drogi transportowe w magazynie - jak prawidłowo wyznaczyć ich szerokość?"
- "BHP w magazynie - podstawowe zasady"
- czy choćby "Kompletacja zamówień - jak przebiega proces kompletacji w magazynie?".
Dlatego dziś, tylko pokrótce wspomnimy o najważniejszych zasadach poruszania się widlakiem:
- obsługa wózka widłowego i jazda nim powinna odbywać się po wyznaczonych drogach transportowych z uwzględnieniem ewentualnego ruchu pieszych, ograniczeń prędkości oraz zachowaniem zasad bezpieczeństwa;
- nie powinno się zatrzymywać wózków widłowych na wzniesieniach;
- w przypadku wzniesień wózek widłowy zawsze powinien wjeżdżać na nie przodem;
- podczas jazdy wózkiem widłowym widły powinny być zawsze opuszczone.
Unoszenie ładunków
Obsługa wózka widłowego to w dużej mierze operowanie ładunkami za pomocą wideł i hydrauliki. Wózki podnośnikowe przeznaczone są do unoszenia ładunków, pobierania ich z regałów czy ciężarówek i składowania w wyznaczonych miejscach, a także późniejszego pobrania i kompletacji palet.
W tym przypadku należy pamiętać, iż bezpieczna obsługa wózka widłowego zakłada, że:
- zabronione jest unoszenie na widłach pracowników;
- w trakcie podnoszenia ładunków wózek nie może być w ruchu;
- waga ładunków względem wysokości podnoszenia powinna być ustalona na podstawie wykresu udźwigu wózka widłowego.
Należy pamiętać także o zapewnieniu bezpieczeństwa maszynom po zakończeniu pracy. Mowa tu m.in. o sprawdzeniu stanu wózka widłowego po skończonej obsłudze a także zaparkowaniu pojazdu w bezpiecznym, wyznaczonym do tego miejscu, które powinno być suche i chłodne.
Jakie obowiązki ma operator wózka widłowego?
Obowiązkiem operatora jest używać wózka widłowego zgodnie z jego przeznaczeniem oraz instrukcją obsługi. Każda osoba podejmująca się obsługi wózka widłowego musi:
- posiadać aktualne uprawnienia na wózki jezdniowe podnośnikowe,
- przejść psychotesty;
- uzyskać zaświadczenie lekarskie o braku przeciwwskazań do pracy na widlakach.
Pracownik przystępujący do obsługi wózka widłowego nie może być pod wpływem alkoholu ani substancji psychoaktywnych. Przed uruchomieniem silnika operator powinien sprawdzić, czy wózek widłowy, który będzie obsługiwał nie posiada żadnych mechanicznych uszkodzeń lub wycieków, które mogłyby stanowić zagrożenie. Istotne jest również by sprawdzić poziom płynu hamulcowego, oświetlenie itp. Warto upewnić się również, że po uruchomieniu silnika maszyna pracuje prawidłowo - równo i miarowo.
W przypadku wózków widłowych spalinowych - należy także zaobserwować, czy w trakcie jazdy spaliny nie zmieniają nietypowo barwy oraz czy wszystkie elementy układu pracują poprawnie. Posługując się wózkiem widłowym operator powinien mieć zapięte pasy bezpieczeństwa, posiadać kask oraz odpowiednią odzież roboczą.
Po zakończeniu pracy obowiązkiem operatora jest bezpieczne zaparkowanie urządzenia oraz sporządzenie notatek i uwag odnośnie obsługi wózka widłowego. Hamulec ręczny powinien być zaciągnięty, a widły opuszczone.
Obsługa wózka widłowego w praktyce
Nie sposób nauczyć się jazdy wózkiem widłowym bez bezpośredniego kontaktu z tym urządzeniem. Najlepszą metodą, by poznać tajniki obsługi wózka widłowego jest uczęszczanie na kurs na widlaki.
W trakcie szkolenia odbywają się zarówno zajęcia z wiedzy teoretycznej, które pozwalają zapoznać się z budową i działaniem wózków widłowych, a także zajęcia praktyczne, na których można poćwiczyć jazdę wózkiem widłowym, wykonywanie manewrów czy pobieranie ładunków za pomocą wideł.
W niektórych szkołach średnich spotkać też można także specjalne symulatory widlaków służące do nauki obsługi.
Uprawnienia do obsługi wózków
Każdy operator przystępujący do obsługi wózka widłowego musi wcześniej ukończyć kurs na wózki widłowe i zdać egzamin przed komisją Urzędu Dozoru Technicznego. Co ważne - tego typu zezwolenie na obsługę urządzeń jezdniowych unoszących wydawane jest na określony okres, po którego upływie należy je odnowić lub przedłużyć.
Przedłużenie uprawnień na widlaki jest bezpłatne, jednak stosowny wniosek należy złożyć do lokalnego oddziału UDT najpóźniej na miesiąc przed wygaśnięciem aktualnego zezwolenia.
W przypadku braku aktualnych uprawnień, osoba podejmująca się obsługi wózka widłowego a także firma mogą w przypadku kontroli otrzymać karę finansową za niestosowanie się do przepisów.
Podsumowanie
Obsługa wózków widłowych to niezwykle szerokie zagadnienie, dlatego każdy kto decyduje się na rozpoczęcie pracy jako operator wózka widłowego powinien przygotować się do niej jak najlepiej. Pomóc w tym może kurs na widlaki, a także zapoznanie się z instrukcją obsługi pojazdu oraz diagramem udźwigu wózka widłowego. W tym zawodzie niezbędna jest także odpowiedzialność i umiejętność przewidywania, która może pozwala odpowiednio zaplanować obsługę ładunków.